Anatomia:Gjendra tiroide është një organ endokrin që ka një rol të rëndësishëm në rregullimin e metabolizmit dhe shumë funksione të tjera të trupit.
Vendndodhja:Gjendra tiroide është një organ që ndodhet në pjesën e përparme të qafës, nën laring (kutia e zërit), dhe është e vendosur përpara trakesë (tubi që lidh fytin me mushkëritë).
Funksioni: Qelizat folikulare të gjendrës tiroide prodhojnë dhe lëshojnë hormonin T3 (Triiodotironina) dhe T4 (Tiroksina). Këto hormone ndihmojnë në rregullimin e metabolizmit të trupit dhe ndikojnë në shumë procese biologjike, siç janë rritja, zhvillimi dhe prodhimi i energjisë. Prodhimi i hormoneve tiroide është i rregulluar nga një sistem feedback i quajtur aksesa hipotalamo-pituar-tiroide. Hipotalamusi dhe pituarja (një gjëndër që ndodhet në tru) prodhojnë hormone që stimulojnë gjendrën tiroide të prodhojë T3 dhe T4. Kur nivelet e këtyre hormoneve janë të larta, ato u japin sinjal gjendrës tiroide për të ndaluar prodhimin, duke ruajtur kështu një balancë të shëndetshme.
Struktura:Gjendra është e mbushur me një lëng të quajtur kolloid, i cili përmban materialin e nevojshëm për prodhimin e hormoneve të tiroides. Gjendra tiroide përbëhet nga folikula tiroide, që janë çanta të vogla të mbushura me kolloid. Qelizat që rrethojnë këto folikula quhen qelizat folikulare dhe janë përgjegjëse për prodhimin e T3 dhe T4.
Përmbledhje:Në përgjithësi, gjendra tiroide është thelbësore për shëndetin e përgjithshëm të trupit dhe për ruajtjen e balancës metabolike.
Anatomia:Laringu është një organ që ka një rol të rëndësishëm në frymëmarrje dhe në prodhimin e zërit.
Vendndodhja:Laringu ndodhet në pjesën e përparme të qafës.
Funksioni: Frymëmarrja: Laringu lejon kalimin e ajrit nga trakea në mushkëri dhe anasjelltas, duke mundësuar frymëmarrjen.
Prodhimi i zërit: Ligamentet vokale që ndodhen në laring janë ato që prodhojnë vibrime kur ajri kalon përmes tyre, dhe këto vibrime krijojnë zë. Më pas, ky zë modifikohet nga goja, hunda dhe organet e tjera të trupit për të formuar fjalë dhe tinguj. Mbrojtja e rrugëve të frymëmarrjes: Epiglottis është një strukturë që mbyllet gjatë gëlltitjes dhe ndihmon në parandalimin e kalimit të ushqimit dhe lëngjeve në rrugët e frymëmarrjes, duke i mbrojtur ato nga dëmtimi.
Struktura:Laringu përbëhet nga disa kocka dhe kartilagje të lidhura me njëra-tjetrën. Disa prej kartilagjeve më të rëndësishme janë:kartilagja tiroide,kartilagja krikoide,kartilagjet aritenoide dhe epiglotis.
Përmbledhje:Laringu luan një rol kyç në komunikimin dhe është një nga organet më të rëndësishme për prodhimin e zërit dhe për mbrojtjen e sistemit të frymëmarrjes.
Anatomia:trakea është një tub i gjatë dhe i fortë që shtrihet nga laringu (grykë) deri në bronket kryesorë, që dërgojnë ajrin në mushkëri.
Vendodhja:trakea ndodhet në pjesën e përparme të qafës dhe të kraharorit. Ajo shtrihet nga laringu (që ndodhet në pjesën e sipërme të fytit) deri te bronket kryesorë (që janë degët e para të sistemit të frymëmarrjes dhe shkojnë në mushkëri).
Funksioni:
Transportimi i ajrit: trakea është përgjegjëse për kalimin e ajrit nga grykat e laringut në mushkëri dhe anasjelltas gjatë procesit të frymëmarrjes.
Filtrimi i ajrit: Mukozat dhe ciliet brenda trakesë ndihmojnë në pastrimin e ajrit nga papastërtitë dhe mikrobet.
Mbajtja e ajrit të pastër dhe të ngrohtë: trakea ndihmon gjithashtu në ngrohjen dhe lagështimin e ajrit, duke i siguruar mushkërive ajër më të pastër dhe më të përshtatshëm për shkëmbimin e gazrave.
Struktura:Pjesa e jashtme: trakea është e përbërë nga ind lidhës dhe e mbështjellë nga një shtresë muskulore.Ka një strukturë të fortë të formuar nga kristale të kockës dhe ind të ngurtë që e mbajnë hapur për të lejuar kalimin e ajrit.
Pjesa e brendshme:Brenda trakesë ka një shtresë të quajtur mukozë, që prodhon sekrecione për të mbrojtur murin e trakesë dhe për të pastruar ajrin që kalon përmes saj.Ka gjithashtu qime të vogla (cilia) që ndihmojnë në pastrimin e ajrit dhe heqjen e papastërtive si pluhuri dhe mikrobet.
Forma dhe ndarjet:trakea është një tub i gjatë, i drejtpërdrejtë që është zakonisht rreth 10-12 cm i gjatë dhe ka një diametër të rreth 2 cm.Ajo ndahet në dy bronke kryesore, një për secilën mushkëri, të cilat gjithashtu dehen dhe formojnë degë të tjera më të vogla, duke përfunduar në bronkiola dhe në fund në alveola, ku ndodh shkëmbimi i gazrave.
Përmbledhje:trakea është një pjesë shumë e rëndësishme e sistemit respirator dhe çdo problem me të mund të ketë pasoja serioze për frymëmarrjen.
Anatomia:Mushkëritë janë dy organe të formës konike të vendosura në kraharorin e trupit të njeriut dhe janë pjesë e sistemit të frymëmarrjes.
Vendndodhja:Mushkëritë ndodhen në kraharorin e trupit, më saktësisht në hapësirën e quajtur kaviteti torakal. Ato janë të vendosura nga ana e djathtë dhe e majtë e kraharorit, me disa karakteristika që i dallojnë njëra nga tjetra:
Mushkëria e djathtë është më e madhe dhe ka tre lobe: lobin e sipërm, të mesëm dhe të poshtëm.
Mushkëria e majtë ka vetëm dy lobe, sepse hapësira për mushkërinë e majtë është e kufizuar nga zemra, e cila ndodhet në pjesën e djathtë të kraharorit.
Funksioni: Mushkëritë kanë për detyrë të mbajnë një shkëmbim gazor të rregullt midis trupit dhe mjedisit, duke siguruar oksigjenin në gjak dhe duke hequr dioksidin e karbonit. Kjo realizohet përmes alveolave, ku ajri i pasur me oksigjen kalon në gjak dhe ajri i pasur me dioksid karboni kalon në alveola për t'u shpërndarë dhe pastaj për t'u nxjerrë nga trupi.
Struktura:Mushkëritë përbëhen nga pjesë të vogla të quajtura alveola, ku ndodhin shkëmbimet e gazrave.
Alveolat janë të mbuluara me kapilarë, që lejojnë oksigjenin të kalojë në gjak dhe dioksidin e karbonit të largohet.
Pleura është një membranë e hollë dhe elastike që mbulon mushkëritë dhe pjesën e brendshme të kraharorit.Pjesa më e rëndësishme e funksionit të pleurës është që ajo prodhon një sasi të vogël lëngu, i njohur si "lëngu pleural", i cili ndihmon në zvogëlimin e fërkimit midis dy shtresave të pleurës gjatë lëvizjes së mushkërive gjatë frymëmarrjes. Kjo lejon që mushkëritë të lëvizin në mënyrë të qetë dhe pa dhimbje gjatë frymëmarrjes.Ajo gjithashtu krijon një presion të ulët, që ndihmon në lehtësimin e zgjerimit të mushkërive gjatë frymëmarrjes dhe mundëson një rritje më efikase të kapacitetit të mushkërive për të absorbuar oksigjenin.
Përmbledhje:Mushkëritë janë thelbësore për mbajtjen e balancës të oksigjenit dhe dioksidit të karbonit në trup, dhe pa to, organet dhe indet do të humbnin burimin e energjisë që u nevojitet për të funksionuar siç duhet.
